Gaur, COVID-19ren egungo testuinguruan, Osakidetzak emakumeari haurdunaldian, erditzean eta puerperioan ematen dion arretari buruz lortutako informazioaren laburpen bat ekarriko dizuet.
Behean agertzen den informazioa zuzenean adierazi zait ahoz edo idatziz Donostialdeko ESI-tik. Horrez gain, Osakidetza-Euskal Osasun Sailaren Asistentzia Sanitarioko Zuzendaritzaren 2020-03-22ko “COVID-19aren testuinguruan haurdun dagoen emakumeari arreta emateko” protokoloan jasotako gomendioak sartu dira.
(1) Telefono bidezko kontsulta sustatzen da aurrez aurreko kontsultak saihesteko, posible den kasuetan.
Helburua haurdun dagoen emakumearen protokoloaren araberako jarraipena bermatzea da. Aurrez aurreko kasuetan, balorazio profesionalaren irizpideari jarraituko zaio. Oro har, bertan behera utzi dira erditzea prestatzeko talde-jarduerak edo bularra emateko tailerrak. Bideo-deien erabilera baloratzea gomendatzen da, emakumeei informazio egokia emateko.
(2) Haurdunentzako testak
Donostialdeko ESI-tik zuzenean jakinarazten didate testak (PCR) egiten ari zaizkiela haurdun dauden emakume guztiei ospitalera iristen direnean (*Kasuan kasu honi buruz galdetzea gomendatzen dut).
Kasu positiboetarako, espazio eta zirkuitu bereiziak prestatu dira (paritorioak eta solairuko gelak), beste espazio batzuk erabiltzea saihesteko eta kutsatzeko arriskuak gutxitzeko.
Kasu positibo horietarako, orain familiei informazioa ematen zaiela adierazi didate, egoera nola maneiatu nahi duten erabaki dezaten (larruazala larruazalarekin ukitzea, edoskitzea, etab.).
*** Dauzkagun kontakizunengatik, badirudi kasu positiboak ez direla beti horrela konpondu: duela aste batzuk, Donostiako Unibertsitate Ospitalean behintzat, irizpidea aldatu zela dirudi.
(3) Erditzean eta erditu ondoren maskarak erabiltzea.
Hona hemen Osakidetzatik (Donostialdea ESI) 2020/05/18an ematen didaten informazio ofiziala:
- Probaren emaitza negatiboa bada, emakumeak maskara erabiltzea gomendioa da. Baina laguntzailearentzat nahitaezkoa da.
- Baldin eta, testaren emaitzaren zain, emakumea COVID-19ren susmagarri bada, nahitaezkoa da maskara erabiltzea.
- Positiboa bada, nahitaezkoa da.
*Uste dut lehen emakume guztiak behartzen zirela maskara eramatera erditze-lan osoan eta erditzean. Gai hau funtsezkoa iruditzen zait, eta beraz, maskara erabiltzeko irizpideari buruzko informazioa eskatzea gomendatzen dut, emakumearentzat zein jaioberriarentzat izan ditzakeen eragozpenengatik. Irakurketa gomendioa: https://saludmentalperinatal.es/madres-con-mascarilla-o-el-experimento-de-la-cara-inexpresiva/
(4) Walking Epidurala.
Emakume batzuek esaten zidaten eragozpenak egon zitezkeela hori eskatzeko. Bada, egoera normaletan bezala eska daitekeela adierazten didate (azken finean, epidural ibiltariaren teknika hau epidural tradizionalaren antzekoa da, dosiak aldatuta).
(5) 24 ordutara alta goiztiarra sustatzen ari da.
Erditu eta 72 ordura, ospitalera itzuli behar da jaioberriari dagozkion probak egitera (proba horiek ezin dira anbulatorioan egin). Alta goiztiarra pandemiaren aurretik legez jasotako aukera zen, nahiz eta familia askorentzat ezezaguna izan.
(6) Amagandiko edoskitzea.
Osakidetzaren 2020/03/22ko Protokoloan jada honako hau adierazten zela azpimarratzeko datua da:
“COVID-19ren pandemiaren testuinguruan nazioko eta nazioarteko erakunde eta agintarien egungo gomendioak bat datoz edoskitze naturala jaiotzatik mantentzean. Giza esneak antigorputzetan eta beste faktore immunologiko batzuetan duen edukiak bularreko haurrak babesten ditu arnas eta hesteetako infekzioetatik, edo horiek beste onura batzuez gain konplikatzetik.
OMEk bularra ematea gomendatzen du, bai COVID-19 baieztatutako amen kasuan, bai susmagarrien kasuan, betiere kutsatzea prebenitzeko neurriei eusten bazaie.”
Aipatutado datu horiek guztiak informatzeko baino ez dira eta kasuistika orokorrari erantzuten diote (ez dira kontuan hartzen kasu bakoitzaren berezitasunak eta arriskuak). Beraz, dagokion zentruan informazio zehatza eta kasu bakoitzari egokitutakoa eskatzea gomendatzen dut.
Ondo izan.
